W paśmie Beskidu Wyspowego, na terenach porośniętych lasami jodłowymi występowała pszczoła rodzima, przystosowana do trudnych warunków klimatycznych i pożytkowych. W trakcie ewolucji powstała populacja miejscowa nazwana później Dobra. Pszczoła ta poprzez naturalną selekcję przystosowała się do tamtejszych warunków.

Pierwsze informacje o pszczole z miejscowości Dobra pochodzą od Pana Jana Czecha, pszczelarza z Dobrej. Przeprowadzał on w latach 1936-1939 pierwszą selekcje tych pszczół.

W 1947 roku komisja w składzie prof. A. Demianowicz, mgr A. Chwałkowski oraz mgr S. Stefański po przejrzeniu pełnej dokumentacji hodowlanej u właściciela pasieki zarodowej p. Jana Czecha z Dobrej wytypowała i wybrała matkę założycielkę rodu. Dalszą hodowlą kierował pan A. Chwałkowski w Stacji Hodowli i Unasienniania Pszczół w Bochni. Równolegle w pasiekach powiatu limanowskiego utrzymywano wyłącznie pszczoły linii Dobra. Z tych pasiek pochodził materiał, który w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych trafił do  Jerzego Smotra z Tymbarku. Dzięki jego pracy hodowlanej udało się utrzymać linię Dobra w niezmienionej postaci do czasów obecnych. Pasieka Jerzego Smotra realizowała od 1995 roku Krajowy Program Doskonalenia Genetycznego Pszczół z Zastosowaniem Systemu Hodowli Zachowawczej dla linii Dobra.

Aby zachować te unikatowe cechy, w 2011 roku napisałem wniosek do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zorganizowanie obszaru hodowli zachowawczej dla tej pszczoły. Duża populacja, sięgająca 1700 rodzin pszczelich dawała gwarancję utrzymania tej linii w czystości, bez obawy o chów wsobny. Hodowlę oparto o 5 stad zachowawczych współpracujących oraz 1 stado zachowawcze  wiodące. Stada zachowawcze rozpoczęły w 2014 realizować program ochrony zasobów genetycznych pszczół rasy kraińskiej linii Dobra mojego autorstwa. W 2015roku, uchwałą Sejmiku Małopolskiego, na terenie dwóch gmin: Dobra i Tymbark utworzono obszar hodowli zachowawczej dla tej pszczoły.

https://bip.malopolska.pl/umwm/Article/get/id,1043899.html

Pasieki są równomiernie rozmieszczone na całym terenie rejonu, a specyficzne ukształtowanie terenu – kotlina otoczona z trzech stron wysokimi górami: Mogielica (1171 m), Łopień (963 m), Ćwilin (1071 m), Śnieżnica (1007 m) czyni ten teren niedostępnym dla trutni i matek pasiek położonych za tymi górami.

Obecnie, populacja pszczół linii Dobra oscyluje w granicach 2000 rodzin. Pszczelarze utrzymujący tam  rodziny oceniają niektóre  cechy tj. zimowlę, rozwój wiosenny, dynamikę rozwoju, ubarwienie osobników oraz zachowanie na plastrze i sposób zasklepiania miodu. Dodatkowo, prowadzone są obserwacje fenologiczne i oceniana jest wydajność miodowa rodzin z uwzględnieniem miodów nektarowych i spadziowych. Z wybranych rodzin pobierane są próbki pszczół do badań morfometrycznych.

Każde ze stad zachowawczych prowadzi hodowlę w oparciu o naturalne unasiennianie matek na obszarze hodowli zachowawczej oraz z wykorzystaniem sztucznej inseminacji. Dla pszczół linii hodowlanej car Dobra prowadzi się ocenę wartości użytkowej łącznie z oceną wartości hodowlanej. Ocena prowadzona jest wg stacjonarnej metodyki oceny pszczół zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ocena obejmuje poszczególne matki pszczele pochodzące z linii hodowlanej pszczół car Dobra, każdego roku obejmuje ona 200 młodych matek ze stad zachowawczych. Rodziny z matkami, które pomyślnie przeszły ocenę poddawane są ocenie morfometrycznej. Matki, które uzyskają pozytywny wynik badań, na wniosek stada wiodącego wpisywane są do ksiąg hodowlanych.